De romaanse Kerk van Niekerk is opgetrokken uit bak- en tufstenen romaanse kerk en is een van de oudste van het Westerkwartier. Het oudste deel stamt uit de 12e of eerste helft van de 13e eeuw.
Deze mooi gelegen witte zaalkerk werd eind veertiende eeuw gebouwd op een verhoogd kerkhof. Het interieur wordt vooral bepaald door het werk van de Groninger beeldsnijder Caspar Struiwig (1698-1748).
De Lindehoff is een prachtige boerderij uit 1874, waar u logeert bij beeldend kunstenaar Margot Brekelmans. Het gastenverblijf voor twee personen, dat tot de Erfgoed Logies behoort, is gevestigd in het achterhuis en heeft een eigen opgang.
Op deze plek is een enorm kunstwerk van zwerfstenen geplaatst: De Baak. Het kunstwerk werd in 2006 gemaakt door de beeldhouwer Rob Schreef. Ter hoogte van De Baak begint ook een Natuurwandeling, waaraan je kunt beginnen bij het Abel Tasmanpad.
Op het midden van de dorpswierde vind je de hervormde kerk van Saaksum. De huidige kerk werd gebouwd in 1849 met een kerktoren uit de zestiende eeuw. De toren is een overblijfsel van de eerdere kerk.
Deze romano-gotische kerk is aan het begin van de dertiende eeuw opgetrokken uit rode baksteen en ligt op een hoog punt van de Vredewolder zandrug. Tot in de negentiende eeuw was het gebouw omringd door een gracht en hoge eiken.
De eerste sluizen in Aduarderzijl werden al vroeg gebouwd: rond 1400. De sluis, toen nog gemaakt van hout, zorgde ervoor dat het overtollige water uit het gebied rondom de stad Groningen terechtkwam in het Reitdiep.
Het dorpje Feerwerd heeft het oude karakter grotendeels bewaard. Dat wordt benadrukt door korenmolen Joeswert , een typisch Groningen stellingkorenmolen uit 1855.
Borg Nienoord staat op het gelijknamige landgoed in Leek en werd in 1525 gesticht door de familie van Ewsum uit Middelstum. Bekende latere bewoners zijn leden van de familie Van Inn- Und Knyphausen.
De kerk is aan het eind van de 13e eeuw gebouwd. In de zuidmuur bevindt zich nog een oorspronkelijk laag venster met oud glas-in-lood. Nadat een vorige toren in 1738 was ingestort, werd in 1751 de tegenwoordige toren gebouwd.
Tussen de weilanden in het aloude Middag-Humsterland, tussen Aduard, Den Ham en Fransum, staat het kerkje Harkema dat eigenhandig werd gebouwd door de boer Albert Harkema.
Oorspronkelijk komt de kerk van Oldehove uit de dertiende eeuw, maar de toren werd pas in de vijftiende eeuw gebouwd. De kerk werd grondig verbouwd in 1664.
Nog geen tien kilometer ten westen van de stad Groningen ligt het dorp Aduard. De Abdij in Aduard is van grote invloed geweest op haar omgeving en het spoor van de monniken die er woonden is tot in de wijde omtrek van het dorp te volgen.
Ten noordoosten van het dorp Ezinge is de kleine streek Allersma te vinden. Hier staat de in de vijftiende eeuw gebouwde Allersmaborg. Om de borg ligt een ruime gracht met een ophaalbrug en houtsingels.
Ongeveer twee kilometer buiten Grijpskerk staat een transformatorhuisje in de stijl van de Amsterdamse school. Tijdens de Tweede Wereldoorlog liet burgemeester Adrianus van de Nadort hierin het bevolkingsregister verdwijnen.
De hervormde kerk van Grootegast is een eenvoudige zaalkerk die gebouwd werd in de zeventiende eeuw. De kerk werd in 1829 volledig verbouwd en kreeg toen zijn huidige exterieur.
De Coendersborg is ontstaan uit de drie heerden (boerderijen) Fossema, Harckema en Heringa. Uiteindelijk kwamen de boerderijen in 1668 in het bezit Van Ludolf Coender, raadsheer in Groningen.
De Westerhornermolen of kortweg Westerhorner is een poldermolen tussen het dorp Grijpskerk en het gehucht Gaarkeuken. De molen bemaalde het gebied van het waterschap de Westerhornermolenpolder onder Grijpskerk.