Common Grand / Grand Theatre - Rabbels Hoop (Warffum)

Een man verhuist terug naar zijn geboortedorp. Op de grens tussen vertrekken en aankomen raakt hij in de clinch met zijn twijfel, zijn drang naar avontuur en zijn stekelige zelf. Rabbels Hoop is een poëtische en speelse poppentheatervoorstelling, geïnspireerd op het boek La Vila Mano (1928) van de in Warffum geboren Esperantist Hendrik Jan Bulthuis.

De wijde wereld in zijn rugzak Rabbels Hoop is een poëtische en speelse poppenvoorstelling over een man die terugkeert naar zijn geboortedorp. Terwijl hij de vertrouwde grond weer onder zijn voeten voelt, botsen herinneringen, verlangens en angsten met elkaar. Tussen de stemmen van avontuur, twijfel en stekeligheid zoekt hij houvast. Waar hoor je thuis, en kun je ooit echt terugkeren naar waar je vandaan komt? Rabbels Hoop is geïnspireerd op het 100 jaar oude boek ‘de Taveerne van Piet Rabbel* (oorspronkelijke titel La Vila Mano) van H. J. Bulthuis, wiens zoon Rico poppenspeler was.

Premièreweekend in KunstKerk Hogeland Op zaterdag 25 en zondag 26 oktober speelt Rabbels Hoop in de KunstKerk in Warffum en kun je in een van de lokalen een mini-expositie over H.J. Bulthuis, het Esperanto en poppenspel bekijken. De KunstKerk is een initiatief van Gerrie Jonker en Jan Dirk Gardenier. Het rijksmonument uit 1886 en het cultureel erfgoed uit 1936 hebben in 2020 een herbestemming gekregen. Sinds 2020 vinden er, zowel binnen- als buitenschoolse, kunst- en ambachtslessen plaats. Niet alleen voor leerlingen PO en VO, maar ook voor volwassenen. Daarnaast zijn er in de KunstKerk evenementen, concerten, workshops en studiedagen te bezoeken.

Dorpswandeling als voorprogramma Voorafgaand aan de voorstelling wordt een dorpswandeling door het geboortedorp van H.J. Bulthuis georganiseerd. De tocht, die vertrekt vanuit de KunstKerk, is ontwikkeld in samenwerking met Openluchtmuseum Het Hogeland en de dorpsgidsen Warffum. Tijdens de wandeling worden passages uit La Vila Mano voorgelezen en zijn er optredens te beluisteren van het Warffums Mannenkoor en het duo Kajto, dat Esperantoliederen ten gehore brengt. De dorpswandeling vormt het voorprogramma van Rabbels Hoop en is bestemd voor mensen met een voorstellingsticket.

Over de maker Joeso Peters (1990) is theatermaker met een liefde voor het kleine dat groots aanvoelt. Hij maakt beeldend verteltheater waarin poppen regelmatig een sleutelrol spelen: als verlengstuk van hemzelf én als brug naar het publiek. Al pendelend tussen humor, ontroering en filosofisch mijmeren weet de acteur zijn toeschouwers te beroeren en boven het alledaagse uit te tillen. Joeso is medeoprichter van Illustere Figuren en PNT en maakte en speelde bij gezelschappen als Peergroup en Productiehuis Valentijn. Hij trad meerdere keren op tijdens Puppet International. Op uitnodiging van het tweejaarlijkse festival in Meppel creëerde hij een tweetal voorstellingen.

Over de muziek In de voorstelling is muziek te horen van WadAap. Het hiphopduo wordt gevormd door rapper Richard de Bruin (1987) en beatmaker Douwe Nieboer (1981). Het Groningse tweetal, dat sinds 2018 samenwerkt, heeft inmiddels drie albums op zijn naam staan: Planeet van de Aap (2020), Troep (2022) en Banana (2024). Met het nummer "Vrij om te zijn" sleepten ze in 2020 de hoofdprijs van de provinciale liedjeswedstrijd Sound of Freedom van Bevrijdingsfestival Groningen binnen. Het is voor het eerst dat het duo tracks en beats voor een voorstelling maakt. Met onder meer de nummers "Rabbelzee" en "Keer terug" als resultaat. Liedjes rond de thema’s van Rabbels Hoop, verpakt in een eigenzinnig, speels en stuwend jasje.

Over de poppen De poppen en het decorontwerp van Rabbels Hoop zijn van de hand van beeldend kunstenaar, theatervormgever en decorbouwer Louwe Noordhoff (1990). Met vindingrijkheid, humor en een groot gevoel voor materialiteit weet Louwe alledaagse voorwerpen om te vormen tot speelse, karaktervolle poppen. Daarbij mixt hij naar hartenlust technieken en materialen: van boomwortels en potaarde tot textiel en metaal; van een 3D printmodel tot een koffiepercolator. Met ingenieuze mechanieken geeft hij de objecten een mond of lichaam mee. En voegt hij waar nodig ogen toe. Het levert rafelige personages op die, dankzij de hand en stem van de poppenspeler, bezield kunnen raken.

Over de tekst Schrijver en journalist Stefan Nieuwenhuis (1972) schreef de voorstellingstekst, die tijdens het repetitieproces door Joeso en Zen, de regisseur, tot een speeltekst werd bewerkt. Nieuwenhuis studeerde Nederlands en journalistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen. Van 2011 tot 2013 was hij Stadsdichter van Groningen. In november 2020 verscheen zijn roman Zo vergeefs is het niet, over een lokale dichtersgemeenschap. Hij schrijft voor NRC over strips en graphic novels en is programmeur van het literaire programma van Noorderzon.

Over de regie De regie van Rabbels Hoop is in handen van Zen Roorda. Zen ziet de mens als narratief wezen, dat verhalen wil vertellen én aanhoren. De kunstvorm theater is de discipline waar hijzelf de meeste affiniteit mee heeft. De verwondering omtrent dit medium werd vooral aangewakkerd tijdens de zeven jaar die hij doorbracht bij het (toen nog) Noord Nederlands Toneel, onder de vleugels van Ola Mafaalani. In 2013 was hij medeoprichter van het makerscollectief Illustere Figuren, de narren van het noorden. Een plek waar hij met ziel en zaligheid in een eigen speeltuin kan regisseren, schrijven en spelen. Daarnaast is Roorda als maker actief geweest bij Minerva, Tryater, VRIJDAG, Explore the North, Toneelschuur en de Tekstsmederij.

RANDPROGRAMMA

Warffums Mannenkoor Het Warffums Mannenkoor bestaat sinds 1899. Het werd opgericht in Hotel ‘t Huis der Gemeente aan de Hoofdstraat, op de plek van het huidige Vrouw Franssens Gasthuis (erdeel is van Openluchtmuseum het Hoogeland). Het koor, dat 2-, 3- of 4-stemmig, a capella of met piano zingt, staat onder leiding van dirigent Liesbeth van Hoffen. Voor Rabbels Hoop is het koorrepertoire uitgebreid met o.a. liedteksten van David Hartsema op muziek van Lianne Abeln en Jacques Brel en composities van het duo Kajto gezongen in het Esperanto.

Kajto Tijdens de dorpswandeling verzorgt het duo Nanne & Ankie een Esperanto meezingconcert. De eerste stappen op het Esperantopad zetten Nanne Kalma en Ankie van der Meer als onderdeel van de vierkoppige folkgroep ‘Kat yn ’t Seil’, die in 1989 een Esperanto cd uitbrengt. Het album Kajto (vlieger), dat wordt gepresenteerd op het Internationale Esperanto congres (Universala Kongreso) in het Engelse Brighton, blijkt het allereerste album in de kunsttaal te zijn. Na Kajto volgen Procesio Multkolora (1991), Tohuvabohuo (1993), Masko (1999) en Lokomotivo, Rulu nun (2004). Inmiddels gebruiken Nanne en Ankie, die vooral als duo optreden, de naam Kajto voor hun concerten en zangworkshops in het Esperanto. Het Friese zangduo is een graag geziene gast in de Esperantowereld en treedt regelmatig op tijdens congressen en bijeenkomsten in binnen- en buitenland, waarbij ze zichzelf op gitaar, mandoline, concertina, fluiten en schalmei begeleiden.

Openluchtmuseum Het Hoogeland Het Openluchtmuseum Het Hoogeland, dat in 1959 is opgericht als Stichting Landbouwkundig, Oudheidkundig, Kunstminnend Museum Het Hoogeland, geeft bezoekers een beeld van het dagelijkse leven rond 1900. Het museumterrein omvat tien woningen, twee schoolgebouwen en een stal. Warffums erfgoed, aangevuld met panden uit de regio zoals het Vrouw Fransensgasthuis dat eerst in de Battengang in Groningen heeft gestaan. In De Taveerne van Piet Rabbel beschrijft H.J. Bulthuis het reilen en zeilen in zijn geboortedorp Warffum. De wereld die Bulthuis in zijn boek tot leven wekt maakt het openluchtmuseum zichtbaar en voelbaar.

Dorpsgidsen Warffum De Dorpsgidsen van het Hogeland houden regelmatig wandelingen door of rond hun dorp, langs historisch erfgoed, gebouwen en andere plekken met een verhaal. Inmiddels zijn in 17 dorpen in gemeente Het Hogeland dorpswandelaars actief. Ook wierdedorp Warffum beschikt over een vaste groep dorpswandelaars, die dorpswandelingen verzorgt. In samenwerking met hen is de Rabbels Hoopwandeling tot stand gekomen. De dorpsgidsen van het Hogeland is een initiatief van Vakland het Hogeland, de Dorpsgidsen van Winsum en stichting Promotie Waddenland. Zij zorgen voor publiciteit en bieden de cursus ‘Dorpsgids op het Hogeland’ aan.

Esperanto Noord-Nederland De Esperanto Nederland organiseert activiteiten die te maken hebben met het Esperanto, zoals halfjaarlijkse studieweekenden waar op alle niveaus les wordt gegeven en je in kleine groepen de taal kunt oefenen. Esperanto Nederland heeft ruim 200 leden en is lid van de Universele Esperanto Vereniging (UEA). Het lidmaatschap staat open voor iedereen. Als lid ontvang je tweemaandelijks het verenigingsblad Fenikso en heb je toegang tot lokale Esperantoverenigingen zoals Esperanto Noord-Nederland.

Marieke Keuken In het kader van Rabbels Hoop verzorgt lithografe Marieke Keuken (1965) de workshop Esperantowenskaarten drukken. Deelnemers zijn de bovenbouwleerlingen van OBS Jansenius de Vries en CBS De Rank uit Warffum. Marieke heeft haar hart verpand aan de steendruk. Haar lithowerkplaats bevindt zich in ‘De Biotoop’ in Haren. Marieke heeft lithocursussen verzorgd bij Vrijdag en GRID Grafisch Museum Groningen. Momenteel geeft ze les bij de Klassieke Academie als docent lithografie. In 2003 rondde ze de post-HBO-opleiding Beroepskunstenaars in de Klas (BIK) af. Sindsdien organiseert ze kinderfeestjes op het atelier. Daarnaast verzorgt ze egelmatig teamtrainingen aan leerkrachten, gericht op grafiek en poëzie. En geeft ze workshops grafiek in zowel in het basisonderwijs als het voortgezet onderwijs.