Langs het Reitdiep

Zout, dat zal wel verwijzen naar de zee. Klopt, een beetje. Bij Zoutkamp wordt eeuwen geleden zout gewonnen.  Niet uit de zee maar op het buitendijkse zoutveen. De eerste vermelding van ‘Soltcampum’ dateert uit 1418. Lang is het een bruisende vissersplaats en een strategisch gelegen schans aan de Lauwerszee. Wie Zoutkamp in handen heeft, controleert de stad Groningen. De plek is in de Tachtigjarige oorlog van groot belang. De stad is dan een tijdje Spaansgezind. Tot 1960 heeft Zoutkamp een vissershaven. Dat is voorbij na de afsluiting van de Lauwerszee. Toch voelt het dorp nog als een ouderwets vissersdorp. De perfecte plek om een visje te eten. Of ga even naar de Rijksbetonningsloods aan de oude binnenhaven. Daar zit het Visserijmuseum en kom je veel meer te weten over Zoutkamp.

Zoek online op ‘wierde’ en je krijgt als eerste die van Ezinge te zien. Niet gek, want dit is een icoon. Archeoloog A.E. van Giffen toont aan dat de plek al eeuwen wordt bewoond. Je hoeft niet eens goed te kijken om te zien dat er iets geks is met de wierde; alsof iemand er een hap van heeft genomen. En dat klopt. Voor de oorlog worden veel wierden afgegraven. De grond is vruchtbaar en wordt verkocht. Zonde, vinden we nu. Geld, dachten ze vroeger. Op de rand van de wierde balanceert een Romaanse zaalkerk met een vrijstaande toren. Torens staan vaker los in Groningen omdat ze ooit ook een strategische functie hadden. Hier zijn de dorpelingen veilig. De heer zit op z’n borg en de dorpelingen in de toren. Meer weten over de wierden? Dan ben je in Ezinge op de juiste plek. Hier staat Museum Wierdenland. Hongerig, dorstig, of allebei? Plof dan neer bij het nostalgische café­restaurant De Brug. Ongecompliceerd, met veel producten uit de streek en eigen tuin. ­

Komend vanaf Ezinge of Aduarderzijl zie je ‘m nauwelijks: de Allersmaborg. Het is een sfeervolle plek met houtsingels, een boomgaard en een gracht met ophaalburg. In 1489 wordt het bewoond door ene Duurt Allersma. Hij heeft waarschijnlijk de taak om de sluis bij het Reitdiep te bewaken. Het achterhuis van de borg is het oudst. Bij een bezoek aan de Allersmaborg is de gigantische duiventil niet te missen. Als je daar als duif neerstrijkt, voel je je de koning. Het is een kopie van de til die Duurt Elama, een nazaat van de andere Duurt, rond 1650 laat bouwen. Annie Vriezen is de laatste bewoner van de borg. Zij is de spil van een kunstenaarskolonie die op de borg woont, werkt en exposeert. Bekende kunstenaars komen er graag. Als je over het landgoed loopt, snap je dat meteen. Hier ligt inspiratie. Kom je langs? Loop dan een rondje rond de gracht of pluk in het najaar een appel in de boomgaard.