Klein maar groots in geschiedenis
Welkom in Oudeschans – het kleinste vestingdorp van Nederland, ontstaan in 1593 tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Door zijn strategische ligging werd het meerdere keren belegerd, waaronder tijdens het rampjaar 1672. Hoewel de militaire functie in 1814 verviel, zijn veel historische elementen behouden gebleven.
In het Vestingmuseum ontdek je hoe het dorp ooit functioneerde als verdedigingswerk. De vaste expositie toont honderden archeologische vondsten, zoals kookpotten, schoenen en munten die tijdens de restauratie in de jaren ’80 zijn opgegraven. Bijzonder zijn een bronzen kruisbeeld en een zeldzaam Boheems bekerglas uit de 16e eeuw.
Buiten voert een gemarkeerde wandelroute je over de voormalige vestingwallen, langs de kronkelende Westerwoldsche Aa en door het sfeervolle dorpscentrum. Onderweg zie je de herstelde vestingput (1983), het brandspuithuisje met een originele antieke brandspuit en een replica van de historische ophaalbrug uit 1976. De Westerwoldsche Aa is niet alleen historisch, maar ook geliefd onder vissers (vergunning vereist).
Langs de route liggen ook twee zeldzame kolken uit de 17e eeuw, ontstaan door dijkdoorbraken. Eén ervan is in 2018 hersteld in samenwerking met IVN. Het Dodenbastion – een voormalig verdedigingswerk en sinds de 17e eeuw in gebruik als begraafplaats – is een van de vele monumenten in het dorp. Er tegenover ligt het Kruydenbastion, nu een boomgaard met oude fruitrassen.
De wandeling eindigt bij de Garnizoenskerk uit 1626, met een bijzonder geschilderd orgelfront. De pastorie die er in 1792 tegenaan werd gebouwd, vormt samen met de kerk een uniek architectonisch geheel.
Oudeschans organiseert regelmatig exposities en kleinschalige evenementen, zoals kunsttentoonstellingen en rondleidingen over de militaire geschiedenis.
Zo blijft de rijke historie van dit vestingdorp levend voor iedereen.
