Erfgoed in de Veenkoloniën

Als je op zoek bent naar een mooie regio met veel unieke bezienswaardigheden, dan zit je goed in de Veenkoloniën. Van een oud kapiteinshuis tot een heuse stoomtrein, je kan het hier allemaal vinden.

Museum Kapiteinshuis | Terug in de tijd

Pekela - ‘Stap binnen in de 19^e eeuw’ dat is de slogan van Museum Kapiteinshuis. Vanaf het moment dat je door de deur stapt heb je het gevoel dat je jaren terug in de tijd bent beland. In dit museum lijkt het dan ook alsof de kapitein even weg is maar elk moment terug kan komen. Het bouwjaar van de oude kapteinswoning is 1799, dit is te zien aan de neuten onder de voordeur waar het bouwjaar op staat. Op de neuten staan ook de initialen van de kapiteins die deze woning hebben laten bouwen.

Lees meer

VanBeresteyn | Cultuur voor iedereen

Veendam - Bij theater vanBeresteyn kan je terecht voor film, theater en evenementen. Ze hebben een ruim aanbod voor alle leeftijden en doelgroepen. Op zondagochtend is er bijvoorbeeld vaak een peuterbioscoop, maar er spelen ook regelmatig documentaires en educatieve films. Ook op het bied van theater is er een ruim aanbod met veel verschillende genres. Van muziek tot cabaret.

Lees meer

Margaretha Hardenbergkerk | Bijzonder verhaal

Wildervank - De kerk van Wildervank heeft een bijzonder verhaal. De stichter van het dorp, Adriaan Geerts Wildervanck, zijn vrouw, Margaretha Hardenberg, viel tijdens een wandeling op de heide in slaap. Toen ze wakker werd was er een slang om haar heen gekronkeld. Margaretha was zo bang, dat ze de slang een belofte deed. Als ze zou overleven, zou ze een kerk laten bouwen op de plek waar ze lag. Direct na het afleggen van de belofte verdween de slang en de kerk werd volgens afspraak gebouwd.

Lees meer

Industrie en papiermolen de Zwaluw | Oude ronde korenmolen

Nieuwe Pekela - Deze mooie ronde stenen molen is gebouwd in 1891. De molen is vooral gebruikt om koren mee te malen. Rond 1970 is de molen voor het eerst gerestaureerd en daarna in gebruik genomen om diervoeder mee te malen. De familie Pot is jarenlang eigenaar geweest van deze molen, in 2003 hebben ze de molen verkocht aan Stichting Molen De Zwaluw. Deze hebben de molen enkele jaren geleden wederom gerestaureerd. Deze molen is een van de laatste ronde stenen molens van Nederland.

Lees meer

Museumspoorlijn Star | Oud sporennetwerk

Stadskanaal - Op de grens van Groningen en Drenthe vind je museumspoorlijn STAR. Hier ga je terug in de tijd en beleef je een unieke treinreis tussen Stadskanaal en Veendam. Een tip voor de echte treinliefhebbers onder ons. Bij het station is er ook een museum te vinden waar een uitgebreide tentoonstelling te zien is over de geschiedenis van de spoorlijn.

Lees meer

Borstelfabriek Fa. Kuik
Borstelfabriek Fa. Kuik
Wildervank

De tekst op de gevelstenen laat geen twijfel: in deze fabriek werden vroeger borstels gefabriceerd.

Architectuur
Beeld van een kiepkerel
Beeld van een kiepkerel
Oude Pekela

Tot begin vorige eeuw trokken duizenden Duitsers ieder voorjaar de grens over om in Nederland te gaan werken.

Monument
Margaretha Hardenbergkerk
Margaretha Hardenbergkerk
Wildervank

Vervener Adriaan Geerts Wildervanck was de ‘stichter’ van het dorp Wildervank. Hij legde de eerste steen voor de hervormde kerk op 24 december 1659. Aan de bouw van de kerk is een sage verbonden.

Kerk
Monument A. G. Wildervanck
Monument A. G. Wildervanck
Wildervank

Voor het voormalige gemeentehuis aan de Raadhuisstraat staat een monument. Het is een ode aan de vervener Adriaan Geerts (1605-1661), de 'stichter' van Wildervank.

Monument
Beeld De Scheepsjoagers
Beeld De Scheepsjoagers
Oude Pekela

Omstreeks 1600 begon de veenexploitatie langs het riviertje de Pekel A, waarna de afgegraven veengronden geschikt werden gemaakt voor de landbouw. Het riviertje werd gekanaliseerd en er werden wijken gegraven.

Monument
Voormalige marechausseekazerne Nieuwe Pekela
Voormalige marechausseekazerne Nieuwe Pekela
Nieuwe Pekela

Marechausseekazerne met aangebouwde schuren op U-vormige plattegrond ontworpen in 1936 door gemeente-architect J. Tuinhof in een regionale variant van de Amsterdamse Schoolstijl.

Architectuur
Nooitgedacht Houtzagerij
Nooitgedacht Houtzagerij
Nieuwe Pekela

De houtzagerij werd opgetrokken omstreeks 1888 in hout en rode baksteen (Ambachtelijk-traditionele stijl).

Architectuur
Voormalig gemeentehuis Nieuwe Pekela
Voormalig gemeentehuis Nieuwe Pekela
Nieuwe Pekela

In 1938 werd begonnen met de bouw van een nieuw gemeentehuis in Nieuwe Pekela. Het ontwerp, een typisch voorbeeld van Interbellum-architectuur, werd gemaakt door gemeentearchitect J. Tuinhof.

Architectuur
Sluiswachterwoning met schutsluis
Sluiswachterwoning met schutsluis
Nieuwe Pekela

Dankzij de schutsluis in het Pekelerhoofddiep konden boten door het diep varen, ondanks het verschil in hoogte van het water. In 1898 werd bij de schutsluis een woning gebouwd voor de sluiswachter.

Architectuur
Schakelstation
Schakelstation
Nieuwe Pekela

Dit Schakelstation is ontworpen in 1936 door Ingenieur. J.H. Timmer in opdracht van het Provinciaal Electriciteitsbedrijf te Groningen. Aannemer bij de bouw was R. Bloem uit Wildervank.

Architectuur
Postkantoor Oude Pekela
Postkantoor Oude Pekela
Oude Pekela

Als rijksbouwmeester ontwierp Cornelis Hendrik Peters (1847-1932) tientallen postkantoren, waaronder die in Amsterdam en aan de Groningse Munnekeholm. Ook dit gebouw aan de Feiko Clockstraat in Oude Pekela, is van zijn hand (1898).

Architectuur
Wilkensfontein
Wilkensfontein
Veendam

Ubbo Wilkens (1865-1921) was twee keer burgemeester van Veendam. In de periode van 1907 tot 1910 en in de jaren 1920 en 1921.

Monument
Schutsluis Middenverlaat
Schutsluis Middenverlaat
Wildervank

Het Middenverlaat (ook Middelste Verlaat of Middenste Verlaat) is een schutsluis die eind 17e eeuw werd aangelegd in Wildervank.

Monument
Postkantoor Veendam
Postkantoor Veendam
Veendam

Het postkantoor van Veendam werd tussen 1901 en 1903 gebouwd door rijksbouwmeester Cornelis Hendrik Peters (1847-1932). De stijl werd door Peters voor meerdere postkantoren gebruikt en wordt ook wel de 'postkantorengotiek' genoemd.

Architectuur
Joods Monument Veendam
Joods Monument Veendam
Veendam

De eerste keer dat de Joodse gemeenschap een synagoge bouwde in Veendam was in 1745. In 1892 werd een nieuwe synagoge in gebruik genomen, omdat de vorige te vervallen was.

Monument
Gemeentehuis Veendam
Gemeentehuis Veendam
Veendam

Het oudste gedeelte van het gemeentehuis in Veendam is gebouwd in 1878. In 1913 is het pand ingrijpend verbouwd en vergroot aan de hand van een ontwerp van architect J. Stuivinga uit Zeist.

Architectuur
Molen De Onrust
Molen De Onrust
Oude Pekela

De achtkante bovenkruier met stelling werd in 1850 als koren- en pelmolen gebouwd, van het pelwerk zijn alleen enkele restanten overgebleven.

Molen of Gemaal
Kunstwerk Verhaal van de verten
Kunstwerk Verhaal van de verten
Borgercompagnie

In 2002 maakte Hans Mes dit drie meter groot kunstwerk; een boek dat tegen een potlood leunt. De horizontekeningen zijn gemaakt door schoolkinderen en worden zichtbaar door de stand van het boek.

Monument
Voormalig St. Bonifatius School
Voormalig St. Bonifatius School
Nieuwe Pekela

Rooms-Katholiek Schoolgebouw, genaamd St. Bonifatiusschool, gebouwd in 1931 in opdracht van het R.K. kerkbestuur van de Heilige Bonifacius.

Architectuur
K&J Wilkensbrug
K&J Wilkensbrug
Veendam

OPHAALBRUG over het Oosterdiep, die toegang verleent tot de voormalige houthandel K. en J. Wilkens.

Architectuur
Plaquettes
Plaquettes
Oude Pekela

Het Pekelder Hoofddiep loopt dwars door Oude Pekela. Dit voormalige veenriviertje (de Pekel A), werd in 1728 gekanaliseerd, vanwege de turfwinning. Net als Nieuwe Pekela is het een typisch voorbeeld van een veenkoloniaal dorp.

Monument
Villa Elsa
Villa Elsa
Oude Pekela

VILLA, genaamd Villa Elsa, gebouwd in 1906 in opdracht van W. Dethmers sr. (handelaar) in een Overgangsarchitectuur waarin Art Nouveau elementen zijn te herkennen.

Architectuur
Industrie en papiermolen De Zwaluw
Industrie en papiermolen De Zwaluw
Nieuwe Pekela

De ronde stenen bovenkruier met stelling, gebruikt als korenmolen, werd in 1891 gebouwd en is decennia lang in bezit geweest van de molenaarsfamilie Pot.

Molen of Gemaal
Turfcentrale Veendam
Turfcentrale Veendam
Veendam

De Turfcentrale uit 1901, aan de Molenstreek in Veendam is een voormalige electriciteitscentrale. Tot na de tweede wereldoorlog werd hier op turf gestookt. Sind 2010 krijgt dit sfeervolle gebouw een tweede leven als broedplaats voor de kunst

Architectuur
Watertoren Oude Pekela
Watertoren Oude Pekela
Oude Pekela

De watertoren in Oude Pekela is gerealiseerd in 1938. Het is een ontwerp van ingenieur H.F Mertens. Hij ontwierp meerdere watertorens, waaronder die in Bilthoven, Soest en Stadskanaal.

Architectuur
Hervormde Kerk Oude Pekela
Hervormde Kerk Oude Pekela
Oude Pekela

Met de ontginning van de veenkoloniën rond 1600, werd het dorpje Oude Pekela gesticht. Niet veel later, zo tussen 1683 en 1685, kwam er een eenvoudige zaalkerk, gefinancierd door de stad Groningen die ook eigenaar werd van de kerk.

Kerk
Stationsgebouw NOLS Veendam
Stationsgebouw NOLS Veendam
Veendam

Tussen 1901 en 1910 legde de Noordoosterlocaalspoorweg-Maatschappij (NOLS) een spoorlijn aan van Zwolle naar Delfzijl. De spoorlijn had zijtakken naar Almelo, Coevorden, Assen en Laarwald in Duitsland.

Architectuur
Steenhouwerij H. Prummel
Steenhouwerij H. Prummel
Wildervank

Oorspronkelijk werd de Steenhouwerij in 1897 gebouwd als een stoomzuivelfabriek. In 1915 werd de schoorsteen erbij gebouwd. Toen de zuivelfabriek in 1923 failliet ging werd het pand overgenomen door H. Prummel.

Architectuur
Unionbrug
Unionbrug
Oude Pekela

IJzeren Ophaalbrug, genaamd Unionbrug, gebouwd in 1947 in opdracht van de Coöperatieve Cartonfabriek `Union' G.A.. De brug kwam in de plaats van een oude draaibrug, die door oorlogshandelingen was vernield.

Architectuur